کد مطلب:313432 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:197
پرچم و پرچمداری در تاریخ
به پارچه ای كه بر سر چوب كنند و علامت یك كشور، یا بخشی از ارتش، و یا یك دسته ای باشد، پرچم و بیرق و درفش و لوا و علم و رایت می گویند. پرچم و بیرق از قدیم الأیام بین ملل و جوامع گوناگون نشان امتیاز و افتخار بوده است. درفش كاویانی همان چرم پاره ای بود كه كاوه ی آهنگر در وقت خروج بر ضحاك بر سر چوبی نصب كرده بود و پس از آن فریدون آن چرم را به جواهر و یاقوت و زمرد گرانبها مرصع نموده و به درفش كاویانی موسوم ساخت و هر یك از سلاطین كیانی كه بر سر سلطنت می نشست چیزی بر آن می افزود [1] در وقت غلبه ی لشگر اسلام بر ارتش ساسانی، از جمله ی غنائم یكی همان علم بود كه عرض آن 8 ذراع و طولش 12 ذراع بوده است و جواهراتش در میان رزمندگان مسلمان تقسیم شد. بعضی نوشته اند اولین پرچم، رایت حضرت ابراهیم علیه السلام
[ صفحه 187]
بوده است. [2] .
در دوران جاهلیت پرچمهایی رایج بوده است كه از آن میان، می توان از پرچم سیاهی به نام رایة العقاب نام برد. برخی از آنها نیز به رنگ سفید بوده است. اما در دوره ی اسلامی رایات مربوط به پیامبر و اصحاب وی در جنگها و غزوات به رنگهای مختلف به اهتزاز درمی آمده، مثلا در غزوه ی بدر پرچم حمزه ی سیدالشهدا سرخ و پرچم امیرالمؤمنین علیه السلام زرد و در جنگ خیبر سفید و در عین الورد، ابلق (مایل به سیاه و سفید) و بعد از حمزه پرچمی را كه علی بن ابی طالب علیه السلام به دوش می كشید سبز بوده است. پرچمهای بنی امیه سرخ؛ و پرچم داعیان و شورشگران علوی سفید رنگ بود و پیروان بنی عباس نیز پرچم سیاه را انتخاب كرده بودند (مگر در زمان مأمون عباسی، كه به رنگ سبز مبدل گشت). العزیز بالله، خلیفه ی فاطمی مصر، در هنگام تسخیر شام پانصد پرچم به همراه داشت، و بالأخره امرا و ارتشبدان و رؤسا اهتمام زیادی به پرچم می دادند و پرچمهای گوناگونی به نامهای مختلف از قبیل ظل و سحاب و لواء الحمد داشتند و مسلمانان به جای عقاب كه نقش پرچم بت پرستان بود كلمه ی « لا اله الا الله، محمد رسول الله » را روی پرچم زردوزی نموده بودند. لوای توابین و منتقمین از قتله ی سیدالشهداء علیه السلام نیز، كه قدرت آنان در دوران حكومت مختار و پیروان او به اوج خود رسید، سه رنگ بود.
همچنانكه دنیای امروز هم این اشعار را محترم شمرده و مایه ی تشخص و تمایز ملل و اقوام از یكدیگر می شناسد.
[ صفحه 187]
بوده است. [2] .
در دوران جاهلیت پرچمهایی رایج بوده است كه از آن میان، می توان از پرچم سیاهی به نام رایة العقاب نام برد. برخی از آنها نیز به رنگ سفید بوده است. اما در دوره ی اسلامی رایات مربوط به پیامبر و اصحاب وی در جنگها و غزوات به رنگهای مختلف به اهتزاز درمی آمده، مثلا در غزوه ی بدر پرچم حمزه ی سیدالشهدا سرخ و پرچم امیرالمؤمنین علیه السلام زرد و در جنگ خیبر سفید و در عین الورد، ابلق (مایل به سیاه و سفید) و بعد از حمزه پرچمی را كه علی بن ابی طالب علیه السلام به دوش می كشید سبز بوده است. پرچمهای بنی امیه سرخ؛ و پرچم داعیان و شورشگران علوی سفید رنگ بود و پیروان بنی عباس نیز پرچم سیاه را انتخاب كرده بودند (مگر در زمان مأمون عباسی، كه به رنگ سبز مبدل گشت). العزیز بالله، خلیفه ی فاطمی مصر، در هنگام تسخیر شام پانصد پرچم به همراه داشت، و بالأخره امرا و ارتشبدان و رؤسا اهتمام زیادی به پرچم می دادند و پرچمهای گوناگونی به نامهای مختلف از قبیل ظل و سحاب و لواء الحمد داشتند و مسلمانان به جای عقاب كه نقش پرچم بت پرستان بود كلمه ی « لا اله الا الله، محمد رسول الله » را روی پرچم زردوزی نموده بودند. لوای توابین و منتقمین از قتله ی سیدالشهداء علیه السلام نیز، كه قدرت آنان در دوران حكومت مختار و پیروان او به اوج خود رسید، سه رنگ بود.
همچنانكه دنیای امروز هم این اشعار را محترم شمرده و مایه ی تشخص و تمایز ملل و اقوام از یكدیگر می شناسد.
[1] جواهرات و اشياي قيمتي اين بيرق را به 000 / 200 درهم قيمت كرده اند.
[2] برخي از تواريخ، نخستين پرچم را درفش كاوياني شمرده و بعضي نيز رايت ابراهيم خليل عليه السلام را نخستين بيرق مي دانند كه بر روم غلبه كرد و لوط را از دست آنها نجات داد (پرچمدار كربلا: شيخ حسن مظفري معارف، به نقل از: ابن اثير، جلد 1، صفحه ي 168).